Улс орны хэмжээнд эдийн засгийн байдал хүн­дэрч, зарим нэг томоохон ком­паниуд ажлын байрны цомхотгол хийсэн ч хөдөлмөр эрхлэлтийн судалгаагаар ажил­гүй иргэдийн тоо ог­цом өссөнгүй. Хөдөлмөр эрх­лэлтийн байгууллагад бүрт­гүүлсэн ажил хайгчдын тоо өнгөрсөн сарын эцэст 46.2 мянга болсны 24.5 мянга нь эмэгтэйчүүд байна. Эдгээр бүртгэлтэй ажил хайгчдын 38 мянга нь ажилгүй иргэд байгаа нь өмнөх оны мөн үеийнхээс 2.5 мянган хүн буюу 6.3 хувиар буурсан үзүүлэлт юм. Гэвч тавдугаар сарын судалгааг өмнөх сарынхтай нь харьцуулан харвал 2.9 мянган хүнээр буюу 8.2 хувиар ажилгүй иргэдийн тоо өссөн байна. Түүнчлэн амь зуулгын хэмжээнд байгаа цалин хөлсний хэмжээ улсын дунджаар 762.9 мянган төгрөгт хүрсэн. Гэхдээ үйлчилгээний, боловсролын, зочид буудал, байр сууцны зэрэг ажлын байранд ажиллаж байгаа иргэд зарим нэг салбарын ажилчдаас гурав дахин бага цалин авч байна. Энэ нь тухайн иргэний боловсролын түвшинтэй шууд холбоотой бөгөөд улсын хэмжээнд бүртгэлтэй ажилгүй иргэдийн 42 хувь буюу дийлэнхийг бүрэн дунд боловсролтой иргэд бүрдүүлж байгаа юм. Харин үүний араас дипломын болон бакалаврын боловсролтой иргэд нийт бүртгэлтэй ажилгүй иргэдийн 30.9 хувийг эзэлжээ. Энэ нь хөдөлмөрийн зах зээлд үнэлэгдэх иргэд өндөр боловсролтой байх тусам богино хугацаанд ажилд орох боломж нээгдэж байгаа бол эсрэгээрээ нэг ажлын байранд олон тооны дундаж өрсөлдөгч байгаа нь ажлын байрны өрсөлдөөнийг улам нэмэгдүүлж байгаа гэсэн үг юм. Эдгээрээс гадна тусгай мэргэжлийн, суурь боловсролтой, боловсролгүй, магистр, докторын зэрэгтэй иргэд ажил хайхаар бүрт­гүүлсэн нь нийт бүрт­гэлтэй ир­гэдийн 0.5-9.5 хувийг эзэлж байна.
Харин улсын хэмжээнд ажил, хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих үндэсний хэм­жээ­ний хэд, хэдэн төсөл, хөтөлбөр хэрэгжиж байна. Хө­дөл­мөрийн яамны зүгээс зохион байгуулж байгуулж байгаа хөтөлбөрт. Эзэнтэй Монгол, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэний ажлын байрыг дэмжих, хөдөлмөрт бэлтгэх, 40-өөс дээш нас­ны иргэдийн хөдөлмөр эрх­лэлтийг дэмжих, аж, ахуй эрхлэлтийг хөгжүүлэх, залуу­чуудын хөдөлмөр эрхлэл­тийг дэмжих, үндэсний мэр­­гэ­­жилтэй ажилтан бэлт­­гэх хөдөлмөрөөс гад­на ахмад мэргэжилтний зөв­лөх үйлчилгээний нэг тө­сөл хэрэгжиж байна. То­дор­хой зорилтот бүлэгт чиглэсэн дээрх хөтөлбөрүүд хэрэгжиж эхэлснээр олон зуун иргэн ажилтай болж чадсан юм. Харин хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэний ажлын байрыг дэмжих болон аж ахуй эрхлэлтийг хөгжүүлэх хөтөлбөрийн хүрээнд санхүү­гийн дэмжлэгийг жижиг, дунд бизнес эрхлэгч, ажлын байр шинээр бий болгогч иргэдэд олгож байна. Хөдөл­мөрийн яамнаас зохион бай­гуулж байгаа дээрх ажил дүүргүүдэд хэрхэн өр­нөж байгаа талаар Хан-Уул дүүргийн Хөдөлмөрийн хэлт­сийн даргаас тодрууллаа.

-Танай дүүргийн хэм­жээнд хөдөлмөр эрхлэлт ямар түвшинд байна вэ?
-Хан-Уул дүүрэгт одоо­гоор ажил идэвхтэй хайж байгаа 1036 иргэн байна. Идэвхтэй гэдэг нь ажилгүй гэртээ суух биш дүүргийнхээ хөдөлмөрийн хэлтэст хан­даад, ажилд орох анкетаа бөглөчихсөн, ажилд хараахан орж амжаагүй байгаа бол сар бүр ирж өөрийн бүртгэлээ идэвхжүүлдэг иргэд байгаа юм. Өөрөөр хэлбэл, би ажил хайсан хэвээрээ шүү гэдгээ хөдөлмөрийн хэлтэстээ хандан сануулж, байнга ажил хайсаар байдаг. Бид энэ оны эхний зургаан сарын байдлаар 1119 иргэн, өнгөрсөн онд 3065 иргэнийг ажлын байранд зуучилсан. Ажлын байрны зар, захиалгын хувьд 4094 ирсэн. Хан-Уул дүүрэг аж ахуйн нэгж ихтэй учраас бид энэ онд шинээр 3000 ажлын байр бүртгэх ёстой байсан бол эхний зургаан сарын байдлаар 1528-г бүртгээд байна.
-Хөдөлмөрийн яамны зүгээс хөгжлийн бэрхшээл­тэй иргэний ажлын байрыг дэм­жих олон төсөл, хөтөлбөр хэрэг­жүүлж байна. Зорилтот бү­лэгт багтаж байгаа иргэд танай дүүргийн хувьд хэч­нээн байна. Тэднийг ажлын байраар хангах ямар бод­лого баримталж байгаа вэ?
-Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэм­жих долоо хоног, тан­далтын судалгаа зэргийг хороо­доор хийж төсөл, хөтөл­бөрт хамрагдах иргэдийн тоог тодорхойлдог. Мөн ажилгүй 6000 иргэн байлаа гэж үзэхэд, тэд  бүгдээрээ ажилгүй, ажил олдохгүй зэрэг нөхцөлд байдаггүй зэрэг нь мэдэгддэг. Тухайлбал, хөгжлийн бэрхшээлтэй, хүүхдээ гэртээ хардаг, эцэг, эхээ асран хамгаалдаг зэрэг олон шалтгаан байдаг юм. Тиймээс тэр 6000 хүнийг ямар шалтгаанаар ажил хийхгүй байгаа вэ гэдгийг нь юун түрүүнд ангилна. Харин хөгжлийн бэрхшээлтэй гээд тусгайлан авч үзвэл, манай нэг хороонд 200 гаруй иргэн байдаг. Яагаад гэвэл, хараагүйчүүдийн байр маань манай дүүргийн III хороонд байрладаг. Хараагүйчүүдийн холбоо, өөрсдийн гэсэн үйлдвэр, ажлын байртай учраас ажил, хөдөлмөр эрхлэлтийн хувьд харьцангуй сайн. Түүнээс гадна, Хөдөлмөрийн хуульд 25-аас дээш ажиллагсад тутамд хөгжлийн бэрхшээлтэй нэг иргэн ажиллуулж байх ёстой гэсэн заалт бий. Хэрвээ ажиллуулаагүй бол төлбөр төлөх ёстой. Бид Мэргэжлийн хяналтын газартай хамтраад эхний зургаан сарын байдлаар 73.9 сая төгрөгийг өөрийн төсөвтөө төвлөрүүлээд байна.
-Энэ мөнгийг эргээд хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд зарцуулах ёстой. Ямар хэлбэрээр гаргаж байгаа вэ?
-Хөдөлмөрийн яаманд дүүргүүдийн Хөдөлмөрийн хэлтсийн орлого төвлөрөөд, Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэ­ний ажлын байрыг дэм­жих хөтөлбөрт хуваари­лагддаг. Манай хэлтэст энэ жил 90 сая төгрөг төсөвлөгдсөн.
-Аж ахуй эрхлэлтийг хөгжүүлэх хөтөлбөр ямар хэмжээнд хэрэгжиж байгаа вэ. Хамрагдсан иргэд бай­на уу?
-Нэгдүгээрт, 40-өөс дээш насны иргэнийг, хоёрдугаарт, ажил олоход хүндрэлтэй, гуравдугаарт, эдийн засгийн үйл ажиллагааны албан салбарт шилжсэн хувиараа хөдөлмөр эрхлэгч, нөхөрлөл хоршоо байх юм бол нэг ажлын байрыг нэг сая төгрөгөөр бодож, иргэнд таван сая хүртэлх, нөхөрлөл хоршоонд 10 сая төгрөг хүртэл санхүүгийн дэмжлэг олгох бололцоотой байдаг. Харин өнөөдрийн байдлаар 45 иргэнд 54.8 сая төгрөгийн дэмжлэг олгосон байна.