Нийтийн тээврийн үйлчилгээнд шинэ чиглэл нэмэгдлээ
14 нас хүрээгүй тохиолдолд скүүтер унаж, замын хөдөлгөөнд оролцохыг хориглодог
Хүүхэд, залуучуудын театр энэ пүрэв гарагт нээлтээ хийнэ
Монгол, ОХУ-ын хилийн таван боомт энэ сарын 28-наас түр хаагдана
Улаанбаатарт өдөртөө 9 градус дулаан байна
Х.Нямбаатар: Хот, нийтийн аж ахуйн ажилчдын хүүхдүүдийг Германд сургана
Х.Нямбаатар: Нийслэл дахиж өмчөө завшуулж, үнэгүйдүүлэхгүй
Баабар: Сарлаг нядлах аргачлал
"Алтан өргөө" кино наадмаар кино найруулагч Г.Жигжидсүрэнгийн дөрвөн бүтээлийг толилуулна
Дорноговь аймагт 3.7 магнитудын хүчтэй газар хөдөлжээ
“УЛБАР ШАР ӨДӨР”-ИЙН ДЭМЖЛЭГ
Баасан гарагийн УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанд зарим гишүүн улбар шар өнгийн зангиа, алчуур ижилсүүлэн ирсэн байв. Нэгдсэн үндэстний байгууллагын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Бан Ги Мүн сар бүрийн 25-ныг “улбар шар өдөр” болгох уриалга гаргажээ. Энэхүү “улбар шар” өдөр нь эмэгтэйчүүд охидыг хүчирхийллээс ангид байлгаж, гэгээлэг сайхан ирээдүйг бэлгэдсэн томоохон кампанит ажлын нэг хэсэг юм. Unite кампанит ажлыг Монгол Улсад үйл ажиллагаа явуулж буй НҮБ-ын Хүн амын сан жил гаруйн /2014 оны хоёрдугаар сараас/ өмнөөс дэмжиж хэрэгжүүлсэн байна. Хэдийгээр өнгөрсөн баасан гараг 25-ны өмнөх өдөр байсан ч УИХ-аар Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хуулийн төслийг хэлэлцсэн учир “улбар шар өдөр” болгосон юм. УИХ дахь эмэгтэй гишүүдийн бүлэг УИХ-ын гишүүдэд улбар шар өнгөтэй зангиа бэлэглэж, “улбар шар өдөр”-т нэгдэхийг уриалав.
2004 онд батлагдсанаас хойш төдийлэн хангалтгүй хэрэгжиж ирсэн Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хуулийг өөрчлөх шаардлага тулгараад байсан. Тиймээс багагүй хугацаанд судалгаа хийж, хэлэлцүүлэг явуулан Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хуулийн төслийн хэлэлцэх эсэхийг чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар шийдлээ. Ерөнхийлөгчөөс хуулийн төслийг өргөн барьсан учир танилцуулгыг Ч.Өнөрбаяр зөвлөх хийв. Төрөөс хүчирийлэлд өртсөн хохирогчдыг хамгаалан байрлуулах, гэр бүлд утсаар зөвлөгөө өгөх үйлчилгээг гэрээгээр мэргэшсэн төрийн бус байгууллагаар гүйцэтгүүлэх, нэг цэгийн үйлчилгээний төвүүдийг байгуулан үйлчилгээ үзүүлж эхэлсэн зэрэг бодлого, үйл ажиллагааны хүрээнд нааштай алхмууд хийгдсэн ч гэр бүлийн хүчирхийлэл буурахгүй, харин ч хүний амь нас хохирох, гэмтэх, хүүхэд өртөх зэргээр илүү ноцтой хэлбэрт шилжих болсон. Зөвхөн сүүлийн гурав гаруй жилийн хугацаанд гэр бүлийн хүчирхийллийн гэмт хэрэг 1505 бүртгэгдэж, 49 хүн амь насаа алдаж, 1180 хүн гэмтжээ. Цагдаагийн байгууллагад бүртгэгдээгүй болон захиргааны зөрчилд тооцогдон арга хэмжээ авсан хүчирхийллийн тоо үүнээс даруй тав дахин их байгааг энэ чиглэлээр үйлчилгээ үзүүлдэг Төрийн бус байгууллагуудын судалгаа харуулж байгаа аж. 2004 оноос хойш хохирогчийн аюулгүй байдлыг хамгаалах 41 шийдвэрийг шүүх гаргасан ч тэдгээр шийдвэрийн нэг нь ч хэрэгжээгүй байна. 2010 онд Нийслэлийн хэмжээнд хуулийн байгууллагад ажиллаж байгаа нийт 400 хуульчаас авсан асуулгад дөнгөж 10 хувь нь л Хүчирхийллийн эсрэг хуулийг хэрэглэж үзсэн хэмээн хариулжээ.
Хуульзүйн байнгын хорооны хуралдаанаар уг хуулийн төслийг хэлэлцэж байхад гишүүд гэр бүлийн хүмүүжлийг бага наснаас суулгах, энэ талд нь илүүтэй анхаарах хэрэгтэйг хөндөж байсан. Тэгвэл чуулганы хуралдааны үеэр орхигдсон дутууг асуудлыг оруулахыг ярьсан юм.
УИХ-ын гишүүн А.Бакей “Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хууль гэж нэрээр орж ирж. Урьдчилан сэргийлэх байдлаар нэрлэж болохгүй юу. Гэр бүлийн хүчирхийллээс урьдчилан сэргийлэх тухай гээд агуулга нь ч гэсэн ийм байж болохгүй юм уу. Урьдчилан сэргийлэх тухай асуудал хэр тусгасан бэ. Хариуцлагыг хуулийн төсөлд Эрүүгийн болоод Зөрчлийн тухай хуульд заасан байна. Энэ хоёр хуультай хэр зэрэг уялдуулсан бэ. Хүчирхийллийн талаархи мэдээллийг гэр бүлийн гишүүд, жирийн иргэд өгч болох уу” гэж асуув.
Үүнд Ерөнхийлөгчийн зөвлөх Ч.Өнөрбаяр хуулийн төсөл бүхэлдээ урьдчилан сэргийлэх тал руу чиглэсэн гэлээ. Гэр бүлийн хүчирхийллийг илрүүлэх, таслан зогсоох чиглэлээр заалтууд оруулж, хохирогчид үзүүлэх үйлчилгээг аюулгүй байдлын хамгаалалт, эмнэлгийн тусламж үйлчилгээ, нийгмийн халамжийн үйлчилгээ, хүүхэд хамгааллын үйлчилгээ, хууль зүйн туслалцаа гэсэн төрлүүдтэй байхаар тусгасан. Мөн үйлчилгээг улсын болон орон нутгийн төсвөөс санхүүжүүлэхээр хуулийн төсөлд багтаажээ. Хүчирхийлэлд өртсөн гэр бүлийн гишүүдээс гэмт хэргийн талаар гомдол гаргах, мэдээлэл өгөх эрх нь нээлттэй гэдгийг тайлбарлалаа.
УИХ-ын гишүүн Л.Эрдэнэчимэг “Гэр бүлийн хүчирхийлэл сүүлийн үед улам ихэсч байгаа. Өнгөрсөн гурван жилийн хугацаанд бидний зүгээс нэлээд хүч хөдөлмөр зарцуулж олон улсын байгууллагуудтай хамтран ажилласан. 11 жилийн хугацаанд гарсан нөхцөл байдалд үнэлэлт дүгнэлт хийж, хуулийн цоорхойг судалж, Гэр бүлийн хүчирхийллийн эсрэг хуулийн төслөө боловсруулсан. Гэр бүлийн хүчирхийлэлд өртөөд хөнгөн гэмтэл авбал торгууль төлж тэнсэх ял авдаг, эвлэрлийн гэрээгээ хэрэгсэхгүй болгодог. Зөвхөн онц хүнд гэмт хэрэг үйлдсэн бол хорих ял оноодог. Хохирогч гэр бүл цуцлуулахаар шүүхэд хандахад эвлэрэх 2-6 сарын хугацаа олгоход энэ хооронд ч гэсэн хүчирхийлэгчийн дарамтад байсаар байгаа. Дагалдах хуулиуддаа өөрчлөлт оруулаагүйгээс гэр бүлийн хүчирхийллийн хэрэг шийдэгдэхгүй явсаар ирсэн. Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хуулийн төслийг дагалдуулж 16 хуульд өөрчлөлт оруулах шаардлагатай байгаа. Одоо бол зургаан хуулийн төслийн дагалдаж орж ирсэн байна” гэсэн юм.
Чуулганы үеэр УИХ-ын гишүүд уг хуулийн төслийг дэмжиж буйгаа илэрхийлээд зарим саналыг тусгахыг уламжилсан. Тухайлбал, УИХ-ын гишүүн С.Одонтуяа гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдэгчээр нийгэмд тустай хөдөлмөр эрхлүүлэх нь зүйтэй гэсэн бол УИХ-ын гишүүн Д.Сумъяабазар цагдаагийн ажилтнуудын хүрэлцээ хангалтгүйг анхаарах хэрэгтэй гэж саналаа хэлэв. УИХ-ын гишүүн Х.Тэмүүжин гэрч, хохирогчийг хамгаалах чиглэлийн төрийн байгууллагын уялдаа холбоог сайжруулах, орон тоог мөн нэмэгдүүлж, зохицуулалтын цогц байдлыг анхаарч ажиллах, УИХ төсөв хэлэлцэхдээ төсөв мөн-гийг нэмж тусгах хэрэгтэй гэлээ.
Өмнө нь нэг удаа буцаж байсан Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хуулийн төслийг чуулганд оролцсон гишүүдийн олонхи нь дэмжсэн юм. Хариуцлагыг чангатгаж, хохирогчдыг хамгаалах асуудлыг тодорхой тусгаж, хуулийг хэрэгжүүлэгчдийн чиг үүргийг ойлгомжтой болгон болвсруулсан уг хуулийн төсөл ийнхүү дэмжлэг авснаар дараагийн хэлэлцүүлэгт шилжлээ.
Баасан гарагийн УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанд зарим гишүүн улбар шар өнгийн зангиа, алчуур ижилсүүлэн ирсэн байв. Нэгдсэн үндэстний байгууллагын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Бан Ги Мүн сар бүрийн 25-ныг “улбар шар өдөр” болгох уриалга гаргажээ. Энэхүү “улбар шар” өдөр нь эмэгтэйчүүд охидыг хүчирхийллээс ангид байлгаж, гэгээлэг сайхан ирээдүйг бэлгэдсэн томоохон кампанит ажлын нэг хэсэг юм. Unite кампанит ажлыг Монгол Улсад үйл ажиллагаа явуулж буй НҮБ-ын Хүн амын сан жил гаруйн /2014 оны хоёрдугаар сараас/ өмнөөс дэмжиж хэрэгжүүлсэн байна. Хэдийгээр өнгөрсөн баасан гараг 25-ны өмнөх өдөр байсан ч УИХ-аар Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хуулийн төслийг хэлэлцсэн учир “улбар шар өдөр” болгосон юм. УИХ дахь эмэгтэй гишүүдийн бүлэг УИХ-ын гишүүдэд улбар шар өнгөтэй зангиа бэлэглэж, “улбар шар өдөр”-т нэгдэхийг уриалав.
2004 онд батлагдсанаас хойш төдийлэн хангалтгүй хэрэгжиж ирсэн Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хуулийг өөрчлөх шаардлага тулгараад байсан. Тиймээс багагүй хугацаанд судалгаа хийж, хэлэлцүүлэг явуулан Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хуулийн төслийн хэлэлцэх эсэхийг чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар шийдлээ. Ерөнхийлөгчөөс хуулийн төслийг өргөн барьсан учир танилцуулгыг Ч.Өнөрбаяр зөвлөх хийв. Төрөөс хүчирийлэлд өртсөн хохирогчдыг хамгаалан байрлуулах, гэр бүлд утсаар зөвлөгөө өгөх үйлчилгээг гэрээгээр мэргэшсэн төрийн бус байгууллагаар гүйцэтгүүлэх, нэг цэгийн үйлчилгээний төвүүдийг байгуулан үйлчилгээ үзүүлж эхэлсэн зэрэг бодлого, үйл ажиллагааны хүрээнд нааштай алхмууд хийгдсэн ч гэр бүлийн хүчирхийлэл буурахгүй, харин ч хүний амь нас хохирох, гэмтэх, хүүхэд өртөх зэргээр илүү ноцтой хэлбэрт шилжих болсон. Зөвхөн сүүлийн гурав гаруй жилийн хугацаанд гэр бүлийн хүчирхийллийн гэмт хэрэг 1505 бүртгэгдэж, 49 хүн амь насаа алдаж, 1180 хүн гэмтжээ. Цагдаагийн байгууллагад бүртгэгдээгүй болон захиргааны зөрчилд тооцогдон арга хэмжээ авсан хүчирхийллийн тоо үүнээс даруй тав дахин их байгааг энэ чиглэлээр үйлчилгээ үзүүлдэг Төрийн бус байгууллагуудын судалгаа харуулж байгаа аж. 2004 оноос хойш хохирогчийн аюулгүй байдлыг хамгаалах 41 шийдвэрийг шүүх гаргасан ч тэдгээр шийдвэрийн нэг нь ч хэрэгжээгүй байна. 2010 онд Нийслэлийн хэмжээнд хуулийн байгууллагад ажиллаж байгаа нийт 400 хуульчаас авсан асуулгад дөнгөж 10 хувь нь л Хүчирхийллийн эсрэг хуулийг хэрэглэж үзсэн хэмээн хариулжээ.
Хуульзүйн байнгын хорооны хуралдаанаар уг хуулийн төслийг хэлэлцэж байхад гишүүд гэр бүлийн хүмүүжлийг бага наснаас суулгах, энэ талд нь илүүтэй анхаарах хэрэгтэйг хөндөж байсан. Тэгвэл чуулганы хуралдааны үеэр орхигдсон дутууг асуудлыг оруулахыг ярьсан юм.
УИХ-ын гишүүн А.Бакей “Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хууль гэж нэрээр орж ирж. Урьдчилан сэргийлэх байдлаар нэрлэж болохгүй юу. Гэр бүлийн хүчирхийллээс урьдчилан сэргийлэх тухай гээд агуулга нь ч гэсэн ийм байж болохгүй юм уу. Урьдчилан сэргийлэх тухай асуудал хэр тусгасан бэ. Хариуцлагыг хуулийн төсөлд Эрүүгийн болоод Зөрчлийн тухай хуульд заасан байна. Энэ хоёр хуультай хэр зэрэг уялдуулсан бэ. Хүчирхийллийн талаархи мэдээллийг гэр бүлийн гишүүд, жирийн иргэд өгч болох уу” гэж асуув.
Үүнд Ерөнхийлөгчийн зөвлөх Ч.Өнөрбаяр хуулийн төсөл бүхэлдээ урьдчилан сэргийлэх тал руу чиглэсэн гэлээ. Гэр бүлийн хүчирхийллийг илрүүлэх, таслан зогсоох чиглэлээр заалтууд оруулж, хохирогчид үзүүлэх үйлчилгээг аюулгүй байдлын хамгаалалт, эмнэлгийн тусламж үйлчилгээ, нийгмийн халамжийн үйлчилгээ, хүүхэд хамгааллын үйлчилгээ, хууль зүйн туслалцаа гэсэн төрлүүдтэй байхаар тусгасан. Мөн үйлчилгээг улсын болон орон нутгийн төсвөөс санхүүжүүлэхээр хуулийн төсөлд багтаажээ. Хүчирхийлэлд өртсөн гэр бүлийн гишүүдээс гэмт хэргийн талаар гомдол гаргах, мэдээлэл өгөх эрх нь нээлттэй гэдгийг тайлбарлалаа.
УИХ-ын гишүүн Л.Эрдэнэчимэг “Гэр бүлийн хүчирхийлэл сүүлийн үед улам ихэсч байгаа. Өнгөрсөн гурван жилийн хугацаанд бидний зүгээс нэлээд хүч хөдөлмөр зарцуулж олон улсын байгууллагуудтай хамтран ажилласан. 11 жилийн хугацаанд гарсан нөхцөл байдалд үнэлэлт дүгнэлт хийж, хуулийн цоорхойг судалж, Гэр бүлийн хүчирхийллийн эсрэг хуулийн төслөө боловсруулсан. Гэр бүлийн хүчирхийлэлд өртөөд хөнгөн гэмтэл авбал торгууль төлж тэнсэх ял авдаг, эвлэрлийн гэрээгээ хэрэгсэхгүй болгодог. Зөвхөн онц хүнд гэмт хэрэг үйлдсэн бол хорих ял оноодог. Хохирогч гэр бүл цуцлуулахаар шүүхэд хандахад эвлэрэх 2-6 сарын хугацаа олгоход энэ хооронд ч гэсэн хүчирхийлэгчийн дарамтад байсаар байгаа. Дагалдах хуулиуддаа өөрчлөлт оруулаагүйгээс гэр бүлийн хүчирхийллийн хэрэг шийдэгдэхгүй явсаар ирсэн. Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хуулийн төслийг дагалдуулж 16 хуульд өөрчлөлт оруулах шаардлагатай байгаа. Одоо бол зургаан хуулийн төслийн дагалдаж орж ирсэн байна” гэсэн юм.
Чуулганы үеэр УИХ-ын гишүүд уг хуулийн төслийг дэмжиж буйгаа илэрхийлээд зарим саналыг тусгахыг уламжилсан. Тухайлбал, УИХ-ын гишүүн С.Одонтуяа гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдэгчээр нийгэмд тустай хөдөлмөр эрхлүүлэх нь зүйтэй гэсэн бол УИХ-ын гишүүн Д.Сумъяабазар цагдаагийн ажилтнуудын хүрэлцээ хангалтгүйг анхаарах хэрэгтэй гэж саналаа хэлэв. УИХ-ын гишүүн Х.Тэмүүжин гэрч, хохирогчийг хамгаалах чиглэлийн төрийн байгууллагын уялдаа холбоог сайжруулах, орон тоог мөн нэмэгдүүлж, зохицуулалтын цогц байдлыг анхаарч ажиллах, УИХ төсөв хэлэлцэхдээ төсөв мөн-гийг нэмж тусгах хэрэгтэй гэлээ.
Өмнө нь нэг удаа буцаж байсан Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хуулийн төслийг чуулганд оролцсон гишүүдийн олонхи нь дэмжсэн юм. Хариуцлагыг чангатгаж, хохирогчдыг хамгаалах асуудлыг тодорхой тусгаж, хуулийг хэрэгжүүлэгчдийн чиг үүргийг ойлгомжтой болгон болвсруулсан уг хуулийн төсөл ийнхүү дэмжлэг авснаар дараагийн хэлэлцүүлэгт шилжлээ.
0 Сэтгэгдэл