Эмэгтэй хүн гэдэг гоо үзэсгэлэнгээрээ дэлхийг байлдан дагуулдаг гэсэн үг бий. Чухамдаа энэ үнэн бололтой. Өөрийнгоо үзэсгэлэн, уян хатан ааш зангаа зэвсэг болгон шаиглаж энэ дэлхийн түүхэнд ул мөрөө үлдээсэн эмэгтэйчүүдийн тухай түүх энэ. Эд бол хамгийн аюултай, аймшиггүй бүсгүйчүүд.

Бонни Паркер

Их хямралын жилүүдэд энэ эмэгтэй хамтрагч Клайд Бэрроутай хамтран 12 банк, өөр хэд хэдэн дэлгүүр, үсчин, шатахуун түгээх дээрэмдсэн хүн. Энэ үйлдлээ хийхийн тулд тэд цагдаагийн 9 ажилтан, хэд хэдэн энгийн иргэний амийг хөнөөсөн.

Бонни галт зэвсгийг чадамгай эзэмшсэн болохоор цагдаагийнхан ч тэдэнд ойртохоос эмээдэг, иймдээ ч тэднийг машин руу нь гал нээж амийг нь хөнөөсөн. Гэмт хэрэгтнүүдийн биед гэхэд л 50 гаруй сум туссан байсан гэдэг.

Роза Паркс

Энэ эмэгтэй бол сайн үйлсийн төлөө, арьс өнгөөр ялгаварлахын эсрэг тэмцсэн аймшиггүй зоригт эмэгтэй. Тэрээр 1955 оны арванхоёрдугаар сарын 1-нд нийтийн тээврийн цагаан арьстанд зориулсан суудал дээр аймшиггүйгээр сууж хүн ямар ч арьс өнгөтэй байсан ижил тэгш эрхтэй гэдгийг олонд мэдрүүлсэн. Түүнийг нийгмийни хэв журам зөрчсөн гэж баривчилсан ч тэрээр Монтгомери хот дахь хүний эрхийг хамгаалах байгууллагад хандаж улмаар энэ хотод негр иргэд олон нийтээрээ эсэргүүцлийн хөдөлгөөн өрнүүлсэн байна.

381 хоног үргэлжилсэн нийтийн тээврийн хэрэгслийг бойкотолсон тэцлийн үр дүнд 1956 онд АНУ-ын Дээд шүүх автобус нийтийн тээвэрт арьс өнгөөр ялгаварлан суудал заасан нь Үндсэн хууль зөрчиж байна гэсэн тогтоол гаргажээ.
АНУ-ын Конгресс Розаг “Иргэний эрхийин төлөөх орчин үеийн тэмцлийн эх” хэмээн өргөмжилсөн байна.

"Шөнийн шулмасууд"

Аугаа их Эх орны дайны жилүүдэд германчууд ЗХУ-ын агаарын цэргийн хүчний эмэгтэйчүүдийн шөнийн бөмбөгдөгч онгоцны гвардийн 46 дугаар хороог “Шөнийн шулмасууд” гэж нэрлэжээ. Энэ хорооны эмэгтэй нисгэгчид дайсны дээрээс 3000 тонн бөмбөг, 26 мянган шатаагч бөмбөг хаяж бүрэн бус тооцоогоор 17 гарц, төмөр замын 9 цуваа,   төмөр замын хоёр станц, 46 агуулах, шатахуунтай 12 цистерн, чиргүүлт хөлөг онгоц хоёр, 76 машин, галын 86 цэг, 11 гэрэлтүүлэгч устгасан гэдэг.

1942 оны тавдугаар сард энэ хороо фронтод ирсэн энэ хороонд 17-22 насны 115 эмэгтэй алба хааж байжээ. Нэг хэсэг энэ хорооны штабын Мария Александровна Фортус байгаад дараа нь Ирина Вячеславовна Ракобольская ажиллаж байжээ.
Энэ хорооны нисгэгчдийн хамгийн сүүлийнх нь болох гвардийн бэлтгэл хошууч Надежда Васильевна Попова 2013 онд 91 насандаа нам гүмхэнээр насан хутгийг олсон.

Хеди Ламарр

Сайхан бүсгүй Хеди Ламарр жүжигчний зэрэгцээ зохион бүтээгч байсан. Тэрээр 1942 онд усан доогуур буудах залуурт сум торпедыг алсаас удирдах систем бүтээсэн патент авсан байна. Түүний төрсөн арваннэгдүгээр сарын 9-ний герман хэлтэй орнуудад зохион бүтээгчдийн өдөр гэж тэмдэглэдэг.

Тэр бас “Холбооны нууц систем” бүтээснийхээ төлөө 1942 оны наймдугаар сард 2 292 387 тоот патент авсан байна. Энэ нь янз бүрийн үелзэл дээр дамжуулж байгаа мэдээллийн нууц систем. Америкийн флот үүнийг няцааж байсан ч хагас зуун жил өнгөрөхөд өнөөдөр ч ашиглагдсаар байгаа юм.
Хэди Ламмарыг энэ нээлтийнх нь төлөө 1997 онд албан ёсоор шагнасан ч өөрөө биечлэн ирээгүй талархсан сэтгэлийн үгээ дуу бичлэгээр ирүүлжээ.

Чжэн Ши

Хятадын далайн дээрэмчин Чжэн Ши  бол түүхэн дэх дээрэм тонуулын хамгийн амжилттай хүн. Тэрээр 2000 хөлөг, 70 орчим мянган усан цэрэгтэй флот захирч байжээ.

Чжэн эхлээд биеэ үнэлэгч байснаа ирээдүйн нөхөр Чжэн И-тэй уулзсанаар далайн дээрэмчний ажлаа эхэлсэн. 1801 онд тэд гэрлээд, иргэний дайн ид дэгдэж байсан  Вьетнамд очсон байна. 1807 онд нэгэн шуурганы үеэр нөхөр нь анс барахад түүнд 400 хөлөгтэй флот үлджээ. Түүний дээрэмчид хятадын эрэг орчимд худалдааны хөлөг рүү дайрахаас гадна голоор дамжин эрэг орчмын суурингуудыг дээрэмддэг байж.
Түүний амжилтын нууцыг хөлгүүд дээрээ төмөр мэт хатуу сахилга бат тогтоосонтой холбоотой гэдэг. Дээрэмчид нь дураараа авирласан тохиолдолд зүүн чихийг нь огтолж бусдад нь сургамж болгодог байж. Тэдний дээрэмчид загасчдын тосгоныг тонож, эмэгтэйчүүдийг олзлон хүчирхийлж, хүмүүсийг цаазалдаг байжээ.
Дээрэмчний ажлаа өндөрлөсний дараа хатагтай Чжэн Гуанжоуд суурьшин эмсийн хүрээлэн, мөрийтэй тоглоомын газар ажиллуулж байгаад 60 насандаа нас баржээ.

Грисельда Бланко

1970-1980-аад онд бизнесээ цэцэглүүлж байсан хар тамхины наймааны гол төлөөлөгч энэ эмэгтэй Колумбаас АНУ-руу  кокаин оруулдаг байж. Тэрээр өрсөлдөгчиддөө хайр найргүй хандаж, өөрийн гараар алж, биеийг нь хэсэглэн хаяж өгдөг байснаараа алдартай. “Кокаины хатан хаан” түүнийг лавтай 250 хүний аминд хүрсэн гэдэг.

Бланко хар тамхины хил давуулах олон маршрут, арга  нээсэн нь олон жилийн турш хар тамхи хилээр нууцаар  гаргагсдын арга болсоор байсан.
Грисельда АНУ-ын шоронд 19 жил суугаад суллагдсаныха адараа Колумбад амьдарч байхад нь үл мэдэгдэх хүн мотоциклтой дайрч ирээд буудаж хөнөөсөн.

Лиззи Борден

1892 оны наймдугаар сарын 1-нд Фолл-Ривер хотын Секонд-стрит дэх 92 дугаар байшинд Эбби Борден, түүний нөхөр Эндрь нарыг сүхдэж алсан байна. Энэ хэрэгт хойд эхдээ дургүй байсан, тэгээд ч баян эцэг эхийнхээ хөрөнгийг өвлөн авах гэсэн  хэмээн тэдний охин Эндрю Лиззиг сэжиглэсэн. Гэсэн ч түүнийг буруугүй гэж үзжээ.

Жанна Манфорд

1972 онд Жанна телевизийн оройн мэдээ үзээд түүний хүүг гейчүүдийн жагсаалд оролцож байхад нь “Хилтон” зочид буудлын цахилгаан шатнаас тцагдаагийнхан түлхэн унагааж байхыг хараад хүүгээ хамгаалахаар тэмцэж эхэлсэн.

Тэрээр “Миний хүү гомо, тэглээ ч би хүүдээ хайртай” хэмээн эсэргүүцлээ илэрхийлж эхэлжээ. Улмаар Манфорд дэлхийд ижил хүйстний эрхийг хамгаалах анхы байгууллагыг байгуулсан эмэгтэй.

Эммелин Панкхерст

1903 онд Панкхерст америдийн Манчестерт эмэгтэйчүүдийн сонгох эрхийн төлөөх нийгэм улстөрийн байгууллагыг “Үгээр биш үйл хэргээр” уриан дор байгуулжээ. Түүнийг олон удаа баривчилж байсан ч тэрээр эмэгтэйчүүдийн эрхийн төлөө, тэдний гэгээн ирээдүйн төлөө тууштай зогсч байсан юм.

Клеопатра

Египетийн сүүлийн хатан хаан энэ эмэгтэй өндөр боловсролтой, грек хэлээс гадна латин, египет, перс, иврит хэл эзэмшсэн нэгэн байж. Эрэгтэй дүүгээ насанд хүрээгүй байхад Клеопатра ганцаараа улсаа захирч байжээ.

Эдит Кэвелл

Эдит бол Дэлхийн нэгдүгээр дайны үед оролцогч бүх улсын цэргүүдийг ялгаварлалгүйгээр амийг нь аварч байсан сувилагч. Германчуудад эзлэгдсэн Белгийн нутгаас холбоотны 20 цэргийг оргоход тусалсны нь төлөө түүнийг баривчилж  цаазалсан байна.

Мата Хари

Маргарета Гертруда Зелле 18 насандаа 39 настай ахмадтай гэр бүл болон Ява аралд ирцгээж. Хоёр хүүхэдтэй болсон ч хамтын амьдрал нь бүтэлгүйтэж бүсгүй индонезын ёс заншил, бүжиг судлан малай хэлээр нар гэсэн утга бүхий Мата Хари гэгдэх болжээ.

Салсныхаа дараа Парист ирэн янз бүрийн ажил бүр биеэ хүртэл үнэлж байсан гэнэ. Тэрээр тачаангуй бүжиг хийхийн зэрэгцээ Дэлхийн нэгдүгээр дайны үед германы тагнуул болж улмаар 1917 онд францын тагнуулын байгууллага баривчилж 41 хоног шүүсний эцэст буудан хороосон.