“Х өвчин” гэсэн энэ нэр томъёог 2024 онд Давост болсон Дэлхийн эдийн засгийн чуулга уулзалтын үеэр шинжээчдийн баг хэлэлцсэн. Хэдийгээр "X өвчин" нь дараагийн тахал өвчинд бэлтгэх таамаглалтай хувилбар боловч уг үзэл баримтлалыг хэлэлцэж буй мэргэжилтнүүд нухацтай авч үзэх хэрэгтэй гэж байгаа юм.
Давосы форумын үеэр ДЭМБ-ын тэргүүн "X өвчин" гэсэн нэр томъёоны утгыг тайлбарласан. Тэрээр хэлэхдээ "Х өвчин" бол хүн төрөлхтөнд заналхийлж буй үл мэдэгдэх аливаа өвчин юм” гэж энэ нэр томъёог тодотгожээ. Ингэхээр энэ бол одоогоор бий болчихоод байгаа өвчин тахлын нэршил биш бөгөөд харин агуулгаараа болзошгүй шинэ өвчлөлийг нэрлэж байна гэсэн үг юм. Өөрөөр хэлбэл “ X өвчин” нь урьд өмнө нь байсан халдвар эсвэл вирус биш боловч ирээдүйд цар тахал үүсгэж болзошгүй өвчний урьдчилсан нэр юм
“Х өвчин” гэдэг ойлголтыг ямар ч үл мэдэгдэх өвчинд ашигладаг гэж ДЭМБ-ын тэргүүн Тедрос Гебрейюс Давосын чуулга уулзалтын үеэр мэдэгдсэн. “X өвчин нь үл мэдэгдэх аливаа өвчний шинж тэмдэг юм. Бид энэ нэршлийг 2018 оноос хойш ашиглаж байна" гэжээ. Тэрээр мөн олон улсын хамтын нийгэмлэгийг ирээдүйн тахал өвчинд бэлтгэхийн тулд хүчин чармайлтаа нэгтгэхийг уриалав.
2018 онд ДЭМБ шинэ тахал үүсгэж болзошгүй эмгэг төрүүлэгчийн судалгааг хурдасгахын тулд "Х өвчин"-ийг тэргүүлэх өвчний жагсаалтад оруулсан. Тус байгууллагын тооцоолсноор түүний нас баралтын түвшин COVID-19-ээс 20 дахин их байна гэжээ.
“X өвчин” нь олон улсын хэмжээнд тахал үүсгэх чадвартай одоогоор “хийсвэр” өвчин юм. Ийм тахал нь хүн төрөлхтөнд үл мэдэгдэх эмгэг төрүүлэгчээс үүдэлтэй байх магадлалтай гэж үздэг. Тиймээс энэ нь эрдэмтэд, мэргэжилтнүүдийн ажлын чиглэл бөгөөд зорилго нь хуучин халдвар, тэдгээрийн мутацийг судлах, ирээдүйн аюул заналхийллийг эсэргүүцэх, бэлтгэх, түүнчлэн шинэ аюулыг тодорхойлох явдал юм. Үүнд туршилт хийх, вакцин боловсруулах, эмчлэх зэрэг орно.
Энэ нэр анх 2017 онд эболагийн дэгдэлтээс болж анх гарч ирсэн. Тиймээс эрдэмтэд ноцтой дэгдэлт эсвэл тахал үүсгэж болзошгүй тэргүүлэх эмгэг төрүүлэгчдийн жагсаалтыг шинэчлэхээр шийджээ. Тусгай хяналтад хамрагдах аюултай эмгэг төрүүлэгч, халдварын жагсаалтад өвчин үүсгэдэг зарим өвчин, вирусууд орно. Өнөөдөр энэ нь:
– Крым-Конго цусархаг халууралт;
- Эбола вирус;
- Ласса халууралт;
- Марбургийн вирус;
- Нипа халууралт болон бусад хенипавирусууд;
- Рифтийн хөндийн халууралт;
- Зика халууралт;
- Амьсгалын замын зүүн хам шинж (ERS);
- амьсгалын замын цочмог хам шинж (SARS);
– COVID-19 (2018 оноос хойш жагсаалтад орсон);
Одоогоор улс орнууд цар тахалтай тэмцэх олон улсын гэрээг хэлэлцэж байгаа бөгөөд үр дүнг нь 2024 оны тавдугаар сард болох ДЭМБ-ын 77 дугаар чуулганд танилцуулах юм.
Эх сурвалж: ru.Еuronews.com. Кommersant.ru
otoch.mn
