Билгийн

Доллар (USD)

2862.0

Улаанбаатар

+26°C
USD / 3600.0₮
CNY / 504.3₮
KRW / 2.72₮
SEK / 400.2₮
JPY / 24.98₮
RUB / 53.26₮
EUR / 4300.0₮
CHF / 4628.0₮
GBP / 4967.0₮
HKD / 460.0₮
CAD / 2680.0₮
AUD / 2430.0₮
SGD / 2862.0₮
NZD / 2240.0₮
TRY / 92.2₮
USD / 3600.0₮
CNY / 504.3₮
KRW / 2.72₮
SEK / 400.2₮
JPY / 24.98₮
RUB / 53.26₮
EUR / 4300.0₮
CHF / 4628.0₮
GBP / 4967.0₮
HKD / 460.0₮
CAD / 2680.0₮
AUD / 2430.0₮
SGD / 2862.0₮
NZD / 2240.0₮
TRY / 92.2₮
USD / 3600.0₮
CNY / 504.3₮
KRW / 2.72₮
SEK / 400.2₮
JPY / 24.98₮
RUB / 53.26₮
EUR / 4300.0₮
CHF / 4628.0₮
GBP / 4967.0₮
HKD / 460.0₮
CAD / 2680.0₮
AUD / 2430.0₮
SGD / 2862.0₮
NZD / 2240.0₮
TRY / 92.2₮
USD / 3600.0₮
CNY / 504.3₮
KRW / 2.72₮
SEK / 400.2₮
JPY / 24.98₮
RUB / 53.26₮
EUR / 4300.0₮
CHF / 4628.0₮
GBP / 4967.0₮
HKD / 460.0₮
CAD / 2680.0₮
AUD / 2430.0₮
SGD / 2862.0₮
NZD / 2240.0₮
TRY / 92.2₮
Үндэсний их баяр наадамд зодоглох бөхчүүдийн бүртгэл эхэллээ Ардын жүжигчин Аюурзанын Долгорт Хөдөлмөрийн баатар цол хүртээлээ Япон Улсын Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито “Чингис хаан” үндэсний музейд зочиллоо Япон Улсын Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито Ус сувгийн удирдах газарт зочиллоо “Монгол Улсын Засгийн газраас 100 хоногт багтаан хэрэгжүүлэх зарим арга хэмжээний тухай” албан даалгаварт ард иргэдийн саналыг авна "Дээлтэй Монгол-2025” наадмын үеэр Соёлын төв өргөөний зүүн талаас “Цэнтрал тауэр” хүртэлх туслах замын хөдөлгөөнийг түр хязгаарлана ДЦС-5 төслийн хувийн хэвшлийн түншлэгчийг сонгох урьдчилсан шалгаруулалтад 3 оролцогч шаардлага хангаж, хураангуй жагсаалтад багтлаа Голомт банкны кредит картаар Subscription үйлчилгээний эрхээ сунгаад буцаан олголт аваарай Тогтмол хэрэглээ бүрийг урамшуулах Big Loyalty хөтөлбөр үргэлжилж байна УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь
Үндэсний их баяр наадамд зодоглох бөхчүүдийн бүртгэл эхэллээ Ардын жүжигчин Аюурзанын Долгорт Хөдөлмөрийн баатар цол хүртээлээ Япон Улсын Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито “Чингис хаан” үндэсний музейд зочиллоо Япон Улсын Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито Ус сувгийн удирдах газарт зочиллоо “Монгол Улсын Засгийн газраас 100 хоногт багтаан хэрэгжүүлэх зарим арга хэмжээний тухай” албан даалгаварт ард иргэдийн саналыг авна "Дээлтэй Монгол-2025” наадмын үеэр Соёлын төв өргөөний зүүн талаас “Цэнтрал тауэр” хүртэлх туслах замын хөдөлгөөнийг түр хязгаарлана ДЦС-5 төслийн хувийн хэвшлийн түншлэгчийг сонгох урьдчилсан шалгаруулалтад 3 оролцогч шаардлага хангаж, хураангуй жагсаалтад багтлаа Голомт банкны кредит картаар Subscription үйлчилгээний эрхээ сунгаад буцаан олголт аваарай Тогтмол хэрэглээ бүрийг урамшуулах Big Loyalty хөтөлбөр үргэлжилж байна УБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь
“АМАН ХУУР” КИНОНЫ ШИНЭ ХУВИЛБАР БУЮУ ГАЗАР ЧӨЛӨӨЛӨХ ХУУЛЬ

1960-аад оны тэртээ бүтээгдэж байсан “Аман хуур” кино инээдмийн өнгө аястай атлаа цаанаа л үзэгчдэд нэгийг бодогдуулж чадсан. Өнөөгийн 40 мянгатын бүтээн байгуулалтын талаархи уг киноны үйл явдал 50 гаруй жилийн дараа дахин “моод”-онд ороод байгаа. Учир нь, киноны гол дүр болох Дарь гуай шиг зөрүүд нөхдүүд өнөө үед олшроод байгаагаас үүдэлтэй. Гэхдээ тухайн үед Дарь гуай гал голомтоо нураалгахгүй, сүйтгэхгүй гэдэг үүднээс зөрүүдлэснээс биш өнөөдрийн зарим нэг шуналтай нөхдүүд шиг 200, 300 сая төгрөг нэхээгүй л дээ. Иргэний танхимд өчигдөр “Газар албадан чөлөөлөх тухай” хуулийн төслийн танилцуулга боллоо. Газрыг албадан чөлөөлөхдөө улсын тусгай болон нийтийн хэрэгцээг үндэслэхээр хуульд тусгажээ.
Уг хуулийн төслийн ажлын хэсгийн гишүүн Б.Чинзоригийн тайлбарласнаар иргэдтэй уулзаж үзэхэд газрын нөхөн олговор дээр тохиролцож чаддаггүйгээс хүндрэл гардаг юм гэв. Иймээс нөхөн олговрын тухай дээрх хуульд нарийвчлан заажээ. Жишээ нь, нэг иргэний газар байлаа гэхэд зах зээлийн үнэ 25 сая төгрөг гэж тооцъё. Тэгвэл уг мөнгөн дээр нь нэмж нүүх зардал 0.9 сая төгрөг, өөр хашаа байшин хайх, худалдаж авах хүртэлх 1-2 сар амьдрах байрны түрээс болон бусад зардал, газар чөлөөлөхтэй холбоотойгоор ажлаасаа чөлөө авсан бол цалин хөлсийг нь, шинээр худалдан авсан газар, үл хөдлөх хөрөнгийн татвар, хураамжийг бүрэн даах юм байна.
Харин аж ахуй нэгжийн хувьд арай өндөр зардал гарах нь ойлгомжтой. Нисэх чиглэлийн зам дагуух ШТС-уудаар жишээ авлаа гэхэд зах зээлийн үнэ 100 сая, нүүх зардал нь 15 сая төгрөг, тухайн ШТС-ын ажилчдын сул зогсолтын цалин, шинээр үйл ажиллагаа эхлэх хүртэлх цэвэр ашиг, газар, үл хөдлөх хөрөнгийн бүртгэл, хураамж зэргийг мөн тооцож олгохоор хуульд тусгажээ.

 Газар албадан чөлөөлөхдөө шууд “хүчээр” шийдэхгүй

Юуны түрүүнд, яагаад нийтийн хэрэгцээний газар гэдэг нотолгоог нь гаргаж, нийгэм, эдийн засаг, байгаль орчин, инженер техникийн шийдлийн үндэслэлийг гаргах аж. УИХ, Засгийн газар, аймаг, дүүргийн ИТХ-аар шийдвэр гаргуулж ажлын 22 хоногт газрыг чөлөөлөх юм байна. Хэрвээ энэ хугацаанд иргэд өөрсдөө санаачилга гарган газраа чөлөөлөх бол газар, үл хөдлөх хөрөнгийн үнийн дүнгийн 10 хувийн урамшуулал нэмж олгох аж. Хэрвээ хүчээр шүүхийн шийдвэрийн дагуу нүүлгэх бол урамшуулал олгохгүй байхаар тусгажээ. Хуулийн төслийг хэлэлцэхэд иргэний болон төрийн бус байгууллагуудын төлөөлөл оролцсон. “Энэхүү хуулийн цаана хувь хүний эрх ашиг зөрчигдөх учраас нийт ард иргэдээрээ хэлэлцэх ёстой”, “Нөлөөллийн үнэлгээг хэрхэн хийж байна вэ. Аж ахуйн нэгжийн газрыг албадан чөлөөллөө гэхэд дараагийн газраа олоод үйл ажиллагаа эхлүүлэх үйл явцыг хэдэн сар жилээр тооцоолох нь тодорхойгүй байна”, “Нөхөн олговрын дүн тодорхой бус байна. Хуульд иргэдтэй тохиролцоно гэснээс өөрөөр ямар ч оролцоо алга” гэх зэрэг шүүмжлэлийг төрийн бус байгууллагуудын төлөөлөл хэлцгээв. Б.Чинзоригийн хэлснээр дөрвөн удаагийн зөвлөлдөх хурал, 55 удаагийн уулзалтаар боловсруулагдсан хуулийн төсөл. Төрийн бус байгууллагуудын удирдлагыг удаа дараа урихад ганцхан хүн ирсэн гэв. Улсын тусгай хэрэгцээнд тусгай хамгаалалттай газар, хилийн зурвас газар, улсын батлан хамгаалах болон аюулгүй байдлыг хангах газар, аймаг дундын отрын бэлчээр зэрэг багтжээ. Нийтийн хэрэгцээнд улсын чанартай инженерийн дэд бүтцийн зориулалттай газар /эрчим хүч, цэвэр, бохир усны болон замын байгууламж, тээвэр харилцаа холбооны шугам сүлжээ/, орон нутгийн тусгай хэрэгцээний газар /ундны усны эх үүсвэр, далан суваг, шуудуу болон сум дундын отрын бэлчээр, амьтны нөөцийг хамгаалах, өсгөн үржүүлэх зориулалтын газар/ мөн улсын болон орон нутгийн өмчит сургууль, цэцэрлэгийн газар зэргийг шууд албадан чөлөөлөх юм байна. Юутай ч, “Аман хуур” киноны шинэ хувилбар дээрх байдлаар явагдах нь ээ. Ингээд дараахь хүмүүсээс тодруулга авлаа.



Б.Чинзориг: Албадан чөлөөлөх газрын судалгааг хийж байна

/Хуулийн төслийн ажлын хэсгийн гишүүн/

-Хуулийн төсөлд заас­наар газрыг 22 хоногийн до­тор чөлөөлнө гэсэн бай­сан. Энэ хугацаа давчуу биш үү?

-Хамгийн гол нь, тухайн газрыг чөлөөлөхдөө хувь хүн аж ахуйн нэгжтэй зөвшилцөж хийх учраас 22 хоног гэж заасан. Хэрвээ тохиролцоод зөвшилцчихвөл тухайн иргэн нүүгээд өөр газар, байр сав олоход 22 хоног болох байх. Харин зөвшилцөөгүй тохиолдолд албадан нүүлгэнэ гээд байгаа шүү дээ. Ийм тохиолдолд ерөнхийдөө 160 хоног байхаар тооцоолно. Хамгийн гол нь, улс орны эрх ашиг, нийгэм эдийн засагт нөлөөлөхүйц газруудыг шууд албадан чөлөөлөхөөс өөр аргагүй.
-Нөхөн олговрын хэм­жээг хэрхэн тогтоох вэ. Ир­гэд хэтэрхий өндөр үнэ хэ­лээд байгаа шүү дээ?
-Зах зээлийн үнэ эсвэл нөхөн төлбөрийн үнийг аль болох ихээр л тооцно. Хамгийн гол нь, тохиролцоно, хэлэлцээр хийж гэрээ байгуулна гээд байгаа нь энэ. Мэдээж, тухайн иргэний цаашдаа амьдрах газар, орон байр, амьжиргаа, орлого дордохгүй байх ёстой. Эмзэг давхаргын иргэнд бас нэмэлт дэмжлэг туслалцаа өгөхөөр тусгасан байгаа.
-Газар албадан чөлөөлөх айл өрх, аж ахуйн нэгжийн судалгааг гаргасан уу?
-Тийм ээ. Судалгаа хийгдэж байна. Нийслэл, аймаг орон нутгийн хэмжээнд хийгдсэн судалгаа байдаггүй.  
-Лицензтэй, лицензгүй дураараа үйл ажиллагаа явуулж буй уул уурхайн эдэлбэр газруудад ямар арга хэмжээ авах вэ?
-Хуулийн төсөлд Ашигт малтмалын тухай хуулийн 4.1.12-т зааснаар стратегийн ач холбогдол бүхий ашигт малтмалын орд газар гэж заасан. Стратегийн орд газрын жагсаалтад 20 гаруй газрын нэр байгаа.

Ц.Баярсайхан: Энэ хуулийн төслийг заавал батлуулах гэсэн юм биш

/Барилга хот байгуулалтын сайд/

-Газрыг албадан чөлөөлөх тухай хуулийн төсөлд хамтран ажилласан хүний хувьд ямар дүгнэлт өгөх бол. Албадан гэхээр иргэд хүндээр хүлээж авах гээд байх шиг?
-Албадан гэдэг үг оруулах уу, үгүй юу гэж ярьсан. Тэгээд олон нийтэд зайлшгүй шаардлагатай, нийтийн эрх ашиг, эрүүл аюулгүй орчинд амьдрах эрхийг хангахын тулд хийгдэж буй ажил учраас албан хүчээр гэдэг үг байх нь зөв гэж үзсэн. Хоорондоо ойлголцох зөвшилцөх хэрэгтэй байна. 99 хувь нь зөвшөөрөөд нэг хувь нь татгалзаад байвал үүнийг төр л зохицуулах үүрэг хүлээж байгаа. Улсын төсөв татвар төлөгчдийн л мөнгө. Гэтэл иргэдийн амандаа орсон тоо болгоныг өгөх ямар ч боломжгүй шүү дээ.
-Энэхүү хуулийн төслийг удахгүй холбогдох байгууллагуудаар оруулахаар боллоо. Дэмжлэг авах болов уу?
-Энэ хуулийн төслийг заавал батлуулах гэсэн юм биш. Хэрэггүй гэвэл батлахгүй байж болно шүү дээ. Нөхөн олговрын асуудлыг тусгаж өгсөн болохоор иргэд, аж ахуйн нэгжүүдэд хүндээр тусаад байхгүй. Чөлөөлсөн газарт зам барилга байгууламж, инженерийн шугам суурилуулах юм. Өнгөрсөн 40 жилийн хугацаанд барилга байгууламж ес дахин нэмэгдсэн атал зам дөнгөж 0.4 хувь байгаа нь үнэхээр чамлалттай тоо.

У.Бадамцэцэг

0 Сэтгэгдэл
хотыг балгас болгохыг махн ман - сонгуулиар хийсэн. 5-10-- жилийн цаадахыг харж чадаагүй. 20- жилээс дээш.тухайн газар дээрээ амьдарсан иргэд энэ хуулиар чөлөөлөгдөх бол илүү анхаарах хэрэгтэй.
Сэтгэгдэл бичих
Хамгийн их уншсан