-Монголд бөө мөргөлийн шашин хүчтэй дэлгэрч байна. Гэвч тэдгээрээс аль нь жинхэнэ улаач гэдгийг яаж мэдэх үү?
-Бөө гэдэг нь эцэг тэнгэр, эх этүгэний завсар буй хүмүүний хар, цагаан үйлийг үнэнээр ялган, харыг хааж, цагааныг тэтгэн хар санаатныг гэсгээж, халуун сэтгэлтнийг тэтгэж явдаг хүнийг бөө гэнэ. Онгод тэнгэр орчлон дэлхийн лус савдагийн хүчийг өөртөө шингээн, тэдгээрийн хүч чадлын тусламжтайгаар тэнгэр, газрыг баясган, хүмүний гурван цагийн үйлийг тэгшитгэн явах үүрэгтэй. Бөө мөргөлийн зан үйл нь монголчууд төдийгүй дэлхий дахины улс орнуудын байгаль, дэлхий, уул ус, тэнгэр газар, өвөг дээдэстэйгээ харьцаж, шүтэн дээдэлж ирсэн агуу их зан үйл, ёс суртахууны өв уламжлал. Бөө олноор төрж байгаа нь сайн хэрэг гэж би боддог. Яагаад гэвэл, өвөг дээдэс үр удмаа танин мэдэх гэж бууж ирж байна. Оюуны мөхөлд Монгол гэлтгүй дэлхий нийт ороод буй. Бөө мөргөл хүмүүсийн оюун санааг цэвэрлэх гэж хөгжиж байна.

-Бөө мөргөл Хүннү үеэс гаралтай гэж ярьдаг. Дэлхийд Монголыг таниулсан Чингис хаана гэхэд бөөгийн шашинтай байсан гэдэг байх аа?
-Тийм. Бөө дэлхийн анхны шашин. Бөө мөргөлийг судалдаг судлаачдын хэлснээр байгальтайгаа хамгийн ойрхон харилцан нэгдсэн улсыг халуун цустай ард түмэн гэж тодорхойлсон байдаг. Тийм улс үндэстэн бөө мөргөлийг үүсгэсэн. Чингис хаан хөх тэнгэртэйгээ сайн харилцаж чаддаг, шүтдэг хүн байсан гэж эрдэмтэд өгүүлсэн байдаг. Тийм ч учраас дайн байлдаандаа бөө мөргөлийг ашиглаж, хэнгэргийн дуугаар дайснаа номхотгодог. Анх Европын дайнд оролцож явж байхдаа 77 бөөг төрүүлж, хэнгэрэг нүдүүлж, дуугаар нь толгойг нь эргүүлж эзэлж байсан гэдэг. Тэгэхээр бөө мөргөл ямар хүчтэй шашин гэдэг нь харагдаж байгаа байх.

-Бөө болох хүнийг төрөхөөс нь өмнө тамгалчихсан байдаг. Тиймээс хүссэн хүн бүр бөө болдоггүй гэдэг?
-Бөөгийн шашин нь хүн амьтан өөд болмогц амин сүнс нь дээд тэнгэрийн оронд очоод тодорхой хугацааны дараа удам судрынхаа нэг хүнийг тамгалах буюу (сонгож), бөөгийн онгод болон буун түүний болон ах дүүсийнхээ амьдралыг бүх талаас нь хамгаалдаг. Харин улаачийг онго тэнгэрээ оруулсан үед хий биетээс хамгаалах хэрэгсэл нь хувцас буюу хуяг дуулга нь байдаг. Бөө бөөгийн бөөлөх нь өөр, бүжин туулайн дэгдэлт өөр гэдэгчлэн гарал үүсэл омгоосоо шалтгаалан өөр. Учир нь, онго тэнгэр болох өвөг дээдэс нь эдэлж хэрэглэж байсан эд хэрэглэлээ таньдаг учраас. Харин онго тэнгэр нь улаач болох хүнд өөрийгөө мэдрүүлэхийн тулд яагаад өвтгөдгийг өөрийн эмгэн онгодоосоо асуухад ”Хэрвээ хүн баян чинээлэг, өвчин зовлонгүй, жаргалтай байсан бол би яагаад баян явна гэж асуудаггүй. Өвдөж зовоод үхэл үзээд ирэхээрээ би яагаад зовж байна вэ гэж асуудаг биз дээ” гэж хэлсэн. Тэгэхээр хүссэн нэг нь бөө болдоггүй, бөө хүн төрөхөөсөө өмнө нь тамгалагдсан байдаг нь ийм учиртай.

-Бөө мөргөлийг нүд хуурах, сэтгэл хувиргах чадалтай гэж ярьдаг. Хүмүүс ч ажил үйлс нь уруудах, өвчин эмгэгт нэрвэгдээд байвал удган, зайранд хандах нь ч ихэсч?
-Энэ үйлийг сайн зүйлд ашиглах ёстой. Бөө бол хүмүүсийн сайн сайхны төлөө зориулагдсан юм шүү дээ. Буруу, муу үйлд ашиглавал тэнгэрийн гэсгээл хүртэнэ. Надад би тэр хүн хайртай, надад сэтгэлийг нь эргүүлж өгөөч гэж их ханддаг. Хэдийгээр удган хүн ядарсан, зүдэрсэн хүнд туслах ёстой ч хайргүй хүнийг нь өөрт ньв хайртай болгох үйл хийх дургүй. Энэ бол тэр хүний түрхэн зуурын сэтгэлийн шаналал. Харин ажил үйлс бүтэхгүй байгаа хүний тухайд шалтгаан нь юунаас болов гэдгийг нь тогтоодог.

-Бөө хүн эрчим хүчний их энергитэй гэдэг. Та хэр олон хүнийг өвчнөөс нь илааршуулж байв?
-Бөөгийн эрчим бол сэтгэлийн эрчим хүч. Бөө гэдэг маань угтаа ардын эмч, домч. Бөө хүн лус савдаг болоод ус, шороотой хүний биеийг ижилсүүлж үздэг. Өөрөөр хэлбэл, хүн өөрөө биологийн амьтан юм болсон хойно байгаль дэлхийтэй хүй холбоотой гэж юм. Нэг ёсондоо хүний уурлах баярлах, гомдох энэ бүхэн лус савдагийн бороо орох, цасан шуурга тавих, хэт халахтай адилтгаж үздэгтэй.Тиймээс бөө нар хүнийг эмчилэхдээ ургамлаар, усаар амьтны бие махбодын янз бүрийн зүйлээр, дом шившлэгээр, дапдын хүчээр эмчилдэг.

-Бөөгийн хувцас хэрэглэл нь хий биетээс хамгаалах хэрэгсэл гэдэг. Энэ нь ямар учиртай юм бэ?
-Бөөгийн хуяг хувцас хэрэглэл дор бүрнээ эзэн онгодтой байдаг. Бөө хүн хуяглаад онгодын орноор аялах, аюул хорлолын эсрэг арга засал хийхэд ар талаас нь гэнэдүүлэн цохихоос сэргийлэн хуягны ар талд бүх могой, манжиг хонгинуур хаддаг. Мөн хамгаалалтын толь, бүргэд, шар шувууны өд, сувд гээд. Яагаад, бөөгийн хувцсанд сувд, явуу байдаг вэ гэхээр урт настай, уснаас ургадаг учраас амь алдаггүй. Эрхний тухай нэгэн домог өгүүлэхэд, дээр үед хүүгээ алдсан нэгэн эх зовлонгоо барахын тулд юу тоолох вэ гэхэд малын шөрмөсөнд 108 ширхэг чулуу хэлхэж өгснөөр өдөр бүр тоолон үрийнхээ хойноос гашуудаж байсан гэдэг. Тэгэхээр шарын шашинд бөө мөргөлийн эд зүйлс эрх очсон байх нь. Эхийн эрхт ёсны үед бөө мергөл үүсч анхны сүсэг бишрэлийн хэлбэрүүд болох уул, ус, шүтэх болсон. Үүний дараагаар онгон савдагтай уулзаж ярилцдаг хүмүүс гарч ирсэн нь одоогийн бөө, удган нарын дээд овог гэдэг. Бөөгийн уул эзний огторгуй, хурмаст тэнгэр очиход хэнгэрэг нь хөлөг унаа нь болж өгдөг байна. Хэнгэрэг нь хүрээ, бариул, зуузай, жолоо, горхи, бөгж, хонхинуур, булдруу зэрэг үндсэн хэсгээс бүрддэг. Зайран /эрэгтэй бөө/ бол эр бугын арьсаар, удган /эмэгтэй бөө / бол согооны арьсаар хэнгэргээ бүрдэг. Амилсан эзэнтэй хэнгэрэг бөө хүний итгэлт хөлөг гэж үздэг юм.

-Уул, ус бүхэн эзэн савдагтай байдаг хэмээдэг. Тиймээс монголчууд хөдөө орон нутгаар явахдаа уул овоондоо чулуу өргөдөг. Энэ нь нэг өргөлийн хэлбэр мөн үү?
-Өргөл гэдэг нь их үнэтэй идээ, шүүс, торго дурдан, мөнгө зоосыг хэлдэггүй. Нэг уулын тахилга болж байлаа гэж бодоход  тэр уулнаас чулууг нь гуйж аваад овоон дээр тавих мөн голоос чулуу гуйж, овоонд өргөхийг услахыг хэлнэ. Өөрөөр хэлбэл, байгалийн өргөлийг байгальд өргөх нь хамгийн чухал зүйл. Хөх тэнгэр, нар, долоон бурхан, нутаг усандаа цагаан идээний дээж сүү, цайгаа өргөх ёстой. Таны байгальд сэтгэлээсээ өргөсөн сүү эргээд таны ажил үйлс, амьдралыг тэгшитгэж явдаг юм.

-Удахгүй Австрид болох бөө нарын чуулганд явах гэж байгаа гэж сонссон?
-Австрид Бөөгийн шаман академи гэж байдаг. Тус академийнхан болоод Австри, Белгийн улаач нар нийлж ирэх сарын 5-нд онгодын үйлийг таниулж, эв найрамдлаар үйл зохиох юм. Гол нь, шинэ залуу улаач нарт хэрхэн онгод тэнгэрээ хүлээн авах, босгох талаар зөвлөгөө өгнө. Өнөөдөр дэлхийн 1363 оронд бөө нар бий. Хамгийн олон бөөтэй нь ОХУ. Олон бөө нэг дор цуглаж байгаа нь сайн сайхны төлөө хийх буй үйл байх болов уу.