ХСҮТ-ийн Цээжний хөндийн мэс заслын тасгийн хөхний мэс засалч Б.Одбаяраас зарим зүйлийг тодруулав.
-Хөхний хорт хавдрын эмчилгээнд нэвтрүүлсэн сүүлийн үеийн ололт юу байна вэ?
-Хорт хавдрын талаарх мэдээллийг иргэдэд түгээх, урьдчилан сэргийлэх ажлыг түлхүү явуулснаар эрт илрүүлэг, оношилгоо, эмчилгээ сайжирч байна. Өөрөөр хэлбэл, хөхний хорт хавдрын эмчилгээ хөнгөн чанартай явагдах боломжтой болж байгаа. Хөх хадгалах хагалгааны боломж сайжирсан. Өмнө нь хөхийг бүхэлд нь тайрч авдаг байсан бол одоо дэлхий нийтэд эрхтэн хадгалах мэс засал илүү хөгжсөн. Дэлхий нийтэд эмэгтэйчүүдийн дунд хөхний хорт хавдар нэгдүгээрт бичигддэг. Эрт үед нь оношилж чадвал төгс эмчлэгдэх боломжтой. Өндөр хөгжилтэй орнуудын мэс заслын 70-80 хувь нь эрхтэн хадгалахад чиглэдэг юм. Гоо сайхан талдаа илүү хөгжиж байна. Манай улсын хувьд ч эрт оношлуулсан эмэгтэйчүүдэд эрхтэн хадгалах болон нөхөн сэргээх мэс заслыг үе шаттай хийж байна.
-Эрхтэн хадгалах хагалгааны талаар илүү тодруулахгүй юу?
-Тухайн хүнийг хөхийг авахгүй гэсэн үг. Манай улсад хөхний хорт хавдраар өвчилсөн хүмүүсийн олонх нь 40-50 насныхан. Хорт хавдар тусаж, хөхөө авхуулна гэдэг хэнд ч хүнд цохилт болдог. Тиймээс эрхтнийг нь үлдээх, тодорхой хэсэгт нь нөхөн сэргээх хагалгаа хийж байна. Тодруулбал, хэвлийн доод хэсгээс нь авч, тайрсан “газар”-т суулгах, мөн хиймэл эдээр орлуулах боломжтой. Монголд хэдийгээр хиймэл хөхний үйлдвэр байхгүй ч эмч нар бүх л төрлийн мэс засал, эмчилгээг хийж байгаа. Хамгийн чухал нь эмчилгээний өртөг өндөр тул иргэд санхүүгийн хүндрэлд орж, эцэстээ орох оронгүй ч болж байна.
-Хөхний хорт хавдрыг хими, туяа эмчилгээгээр бүрэн эдгээх боломжтой юу. Заавал мэс засал хийлгэх үү?
-Хөхний хорт хавдрын үед мэс заслын эмчилгээг заавал хамт хийдэг. Эмчилгээг 100 хувь гэж үзвэл 50 хувь нь мэс засал гэж ойлгох хэрэгтэй. Түүнээс биш эл хавдрыг мэс засал хийхгүйгээр 100 хувь эмчлэх боломжгүй.
-Эл хавдраар залуу бүсгүйчүүд өвчлөх нь нэмэгдсэн гэв үү?
-19 настай эмэгтэй хөхний хорт хавдраар өвчилж, эмчлүүлсэн. Тэр ч бүү хэл 14,15 настай охидод ч тохиолддог. Эл хавдраар өвчлөх шалтгаан, нөхцөл олон. Эрэгтэй хүнд ч цөөн тоогоор тохиолддог. Гэхдээ эмэгтэй хүн болж төрсөн нь эл хавдраар өвчлөх нэг эрсдэл юм. Мөн удамшил, ген, хорт зуршил, хүнд нөхцөлд ажилладаг эмэгтэйчүүдэд зонхилон тохиолддог. Түүнчлэн бухимдал, дааврын өөрчлөлт, цэвэршилт нь хавдар үүсэх эрсдэлийг нэмэгдүүлж болдог.
-Жирэмсэн болон хөхүүл эмэгтэйчүүд горьдсоноос хавдар үүсэх эрсдэлтэй юү?
-Иргэд горьдох гэж ярьж хэвшсэн. Энэ нь анагаах ухааны нэр томьёонд арай өөр ойлголт. Горьдсон үед бариачид очихоос илүү эмчид хандах хэрэгтэй. Нарийн мэргэжлийн эмчид хандаж, шинжилгээний хариунд үндэслэн эмчилгээ хийлгэ. Хөх улайж үрэвсэх, чинэрэх тохиолдол хөхүүл, жирэмсэн эмэгтэйчүүд тохиолддог өөр эмгэг. Манай эмнэлэг хөхний хорт хавдрын 240 гаруй мэс засал жилд хийдэг. Хоргүй хагалгаатай нийлбэл 500 орчим мэс засал хийж байна.
Эх сурвалж: Оточ.мн
